Republika

4086

Republika | Muzyka rozrywkowa

REPUBLIKA – polski zespół nowofalowy założony w 1981 roku, laureat Złotego Fryderyka 2022

Leszek Gnoiński, dziennikarz, autor książek muzycznych, członek Rady Akademii Fonograficznej, tak mówi o zespole, uzasadniając przyznanie nagrody Złotego Fryderyka.

W kwietniu 2021 roku minęło 40 lat od pierwszego koncertu Republiki, a w grudniu tego samego roku – 20 lat od przedwczesnej śmierci Grzegorza Ciechowskiego.

Republika stała się wyjątkowym zjawiskiem na polskiej scenie muzycznej. Dzięki czarno-białemu wizerunkowi, ascetycznej muzyce, niezwykłym tekstom, wyjątkowym koncertom – stała się pierwszym w Polsce zespołem kompletnym. Ciechowski jak mało kto w polskim rocku umiał kreować wizerunek i od samego początku zdawał sobie sprawę z wartości muzyki rockowej jako dziedziny sztuki, która świetnie nadaje się do komentowania rzeczywistości. Nie wyobrażał też sobie tworzenia muzyki w oderwaniu od tego, co dzieje się we współczesnej mu sztuce czy literaturze. Kolejne płyty Republiki stawały się osobnymi tomikami wierszy Ciechowskiego, odrębnymi opowieściami, a to o erotyce, manipulacji i kulcie jednostki (na wspaniałym debiutanckim albumie Nowe sytuacje), stanie wojennym i zagubieniu (Nieustanne tango), miłości i przemijaniu (Siódma pieczęć) czy opowieścią o związkach międzyludzkich, kompromisach, odrzuceniu i rozstaniu (Masakra).

Dzieje Republiki to nie tylko ważna część historii polskiej muzyki rozrywkowej, to również niezwykłe świadectwo zmieniającej się polskiej rzeczywistości – od wybuchu Solidarności, poprzez mrok stanu wojennego i kryzys gospodarczy, aż po demokratyczne zmiany 1989 roku i tworzenie się nowej rzeczywistości. Republika wszystko to uosabiała, we wszystkich przemianach brała udział, a każdy z tych elementów słyszalny jest w twórczości zespołu.

Grzegorz Ciechowski (śpiew, instrumenty klawiszowe, flet), Sławomir Ciesielski (perkusja), Zbyszek Krzywański (gitara) i Paweł Kuczyński (gitara basowa), a w kolejnej dekadzie również Leszek Biolik, który zastąpił Kuczyńskiego, zjednoczeni jako Republika poszukiwali nowych dróg wyrazu i je znaleźli. Pomogli im w tym wyjątkowi menedżerowie. Andrzej Ludew stworzył słynne pasy i logo napisane wymyśloną przez siebie czcionką, nazwaną „republikarycą”, a Jerzy Tolak wprowadził zespół w lata 90., a potem w kolejny wiek, dbając po śmierci przyjaciela o jego i zespołu dorobek twórczy.
Spuścizna Republiki wciąż wzbudza emocje. W Toruniu organizowane są od lat Dni Ciechowskiego, a w legendarnym klubie „Od Nowa” od ponad dwudziestu lat odbywają się koncerty jego pamięci, w którym brali udział muzycy zespołu i największe gwiazdy polskiej muzyki. Również w Toruniu fani jednoczą się na Dniu Białej Flagi, urządzanym co roku w rocznicę pierwszego koncertu, a w rodzinnym mieście lidera zespołu, Tczewie, odbywa się In Memoriam w rocznicę jego urodzin. Artyści nagrywają płyty w całości poświęcone Republice, powstają też książki i filmy. Pamięć o Republice wciąż trwa.

pop