EWA BEM | Muzyka jazzowa

Pierwsza Dama Polskiego Jazzu, jedna z najwybitniejszych wokalistek naszej sceny

Wokalistka należy do grona najwybitniejszych postaci na polskiej scenie, a w środowisku uważana jest za pierwszą Damę Polskiego Jazzu. Ma niepowtarzalny głos, sceniczną charyzmę i nienaganne maniery estradowe. Przez ponad 50 lat kariery artystycznej wydała kilkanaście albumów i dała setki koncertów przed publicznością w Europie, Ameryce, Afryce i Azji. Jej niewątpliwym atutem jest różnorodność repertuaru: od typowo jazzowego brzmienia, przez blues, po muzykę pop.

Ewa Bem karierę solową rozpoczęła od zespołu Bemibek, formacji jazzowej, powstałej w warszawskim klubie „Hybrydy” – formacji wyjątkowej, jak na ówczesne czasy. Zespół koncertował na festiwalach jazzowych w Polsce i za granicą, a do jego najbardziej znanych utworów należą piosenki takie jak Kolorowe lato czy Podaruj mi trochę słońca.

Główna nagroda za występ podczas Lubelskich Spotkań Wokalistów Jazzowych w 1972 r. otworzyła Ewie Bem drzwi do współpracy z największymi nazwiskami polskiej sceny jazzowej, m.in. Wojciechem Karolakiem, Zbyszkiem Namysłowskim, Janem „Ptaszynem” Wróblewskim, Markiem Blizińskim, Henrykiem Miśkiewiczem. Od 1987 r. z krótkimi przerwami współpracuje z Andrzejem Jagodzińskim, pianistą i kompozytorem, kolejną ikoniczną postacią polskiej sceny.

W ankietach przeprowadzanych przez Europejską Federację Jazzową w latach 1983-85 zdobywała tytuły najlepszej polskiej wokalistki jazzowej i czwartej w Europie. Jej ostatni, wydany w 2021 r. album Ewa Bem Live miał dwie nominacje do nagrody Fryderyk w kategorii Album Roku Jazz i Artysta Roku Jazz. Zapytana o dokonania artystyczne, wokalistka ma w zwyczaju odpowiadać z charakterystyczną dla siebie skromnością: „Nie analizuję ich. Po prostu śpiewam i tyle”.

ANDRZEJ KORZYŃSKI | Muzyka rozrywkowa

Kompozytor muzyki do ponad 140 filmów, twórca piosenek i autor tekstów.

Ten wybitny kompozytor i aranżer był artystą niezwykle wszechstronnym. Przekraczał granice gatunków, tworząc muzykę filmową, eksperymentalną, elektroniczną i rozrywkową. Pisał teksty piosenek, komponował muzykę do filmów (ma ich na koncie 140) i seriali. Starsi pamiętają go z Żółtych Kalendarzy Piotra Szczepanika, Motylem jestem Ireny Jarockiej czy Do łezki łezka Maryli Rodowicz, a młodsi z przebojów Franka Kimono (King Bruce Lee Karate Mistrz) i Akademii Pana Kleksa.

Międzynarodowy sukces zapewniła Andrzejowi Korzyńskiemu muzyka do filmów Andrzeja Wajdy (m.in. Człowiek z marmuru, Człowiek z żelaza) i Andrzeja Żuławskiego (m.in. Trzecia część nocy, Possession). Współpracował również z Sylwestrem Chęcińskim (Nie ma mocnych, Wielki Szu), Władysławem Ślesickim (W pustyni i w puszczy), Krzysztofem Gradowskim (Akademia Pana Kleksa, Podróże Pana Kleksa), Januszem Morgensternem, Jerzym Gruzą.

W latach 60. był współzałożycielem i kierownikiem muzycznym legendarnego Młodzieżowego Studia „Rytm”. W latach 70. współtworzył grupę Arp-life, stając się jednym z pionierów muzyki elektronicznej w Polsce.

Napisane przez niego melodie nuciła i wciąż nuci cała Polska: Domek bez adresu Czesława Niemena, A kto się kocha w Tobie Zdzisławy Sośnickiej, Kasa sex Maryli Rodowicz, Meluzyna Małgorzaty Ostrowskiej czy filmowa Ballada o Janku Wiśniewskim Krystyny Jandy.

Andrzej Korzyński zmarł 18 kwietnia 2022 roku. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

TADEUSZ STRUGAŁA | Muzyka poważna

Wybitny dyrygent, pedagog i promotor polskiej kultury.

W sezonie 2023 roku Tadeusz Strugała obchodzi 70-lecie pracy artystycznej. Od lat 60. ubiegłego wieku występuje na estradach Europy, Australii, USA i Azji, mając na koncie współpracę z ponad 140 orkiestrami.

W latach 1969–80 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Filharmonii Wrocławskiej, jednocześnie piastując funkcję szefa naczelnego i artystycznego Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach oraz generalnego dyrektora muzycznego Prezydenckiej Orkiestry Symfonicznej w Ankarze i Istambule (1976–78).

W latach 1979–90 był zastępcą dyrektora artystycznego i stałym dyrygentem Filharmonii Narodowej w Warszawie, prowadząc równolegle (1981–86) Orkiestrę Symfoniczną Filharmonii Krakowskiej jako jej dyrektor artystyczny. W grudniu 1990 r. objął stanowisko pierwszego dyrygenta i dyrektora artystycznego Orkiestry Polskiego Radia i Telewizji w Warszawie, a w listopadzie 1991 r. wprowadził ten zespół pod nazwą Polskiej Orkiestry Radiowej do stałej siedziby mieszczącej się w Studiu S-1. W latach 1994–2001 pełnił funkcję dyrygenta Praskiej Orkiestry Symfonicznej FOK, a w okresie 1998–2006 był dyrygentem-rezydentem Festiwalu Chopinowskiego w austriackim Gaming.

Promowanie rodzimej twórczości jest jednym ze stałych elementów artystycznej drogi Tadeusza Strugały, a jego determinacja, by podczas tournée z polskimi orkiestrami wykonywać obowiązkowo muzykę polską, jest powszechnie znana i honorowana kolejnymi wyróżnieniami.

W 1986 r. artysta otrzymał Orfeusza – nagrodę krytyków muzycznych SPAM za najlepsze wykonanie utworu polskiego na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień (Liturgia sacra Zygmunta Mycielskiego), a w roku 1991 nagrodę Związku Kompozytorów Polskich za wybitne osiągnięcia w dziedzinie wykonawstwa polskiej muzyki współczesnej. W grudniu 2011 r. został uhonorowany najwyższym wyróżnieniem Polskiego Radia – Diamentową Batutą – za wybitne kreacje artystyczne i rozsławianie muzyki polskiej w kraju i za granicą.

Poza działalnością koncertową Tadeusz Strugała zajmuje się także pracą pedagogiczną i uczestniczy w pracach jury międzynarodowych konkursów dyrygenckich i pianistycznych.

Stanisław Gałoński | Muzyka poważna

GAŁOŃSKI STANISŁAW – dyrygent, popularyzator muzyki dawnej, animator życia muzycznego. Laureat Złotego Fryderyka 2022

Urodził się w 1930 roku w Ostrowczyku na Podolu. Mając 12 lat został organistą w kościele, gdzie założył chór kościelny. W 1945 roku, po opuszczeniu rodzinnych stron, znalazł się w Grybowie, a następnie w Raciborzu, gdzie zdał maturę. Zamieszkał następnie w Krakowie, kształcąc się w Średniej Szkole Muzycznej w klasie fortepianu prof. A. Taubego i fletu prof. J. Skawińskiego.

Współpracował z orkiestrą Filharmonii Krakowskiej. Od 1948 do 1960 roku był organistą w kościele św. Barbary i prowadził tam chór. Studiował muzykologię na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz do 1955 dyrygenturę w PWSM u W. Krzemieńskiego i B. Wodiczki. Był dyrygentem chóru Filharmonii Krakowskiej (1955–1958) i Opery (1958–1961), gdzie prowadził spektakle i chór, pracując jednocześnie w Średniej Szkole Muzycznej w Krakowie, gdzie zorganizował pierwszą w Polsce szkolną orkiestrę i chór oratoryjny, występujący m.in. na estradzie Filharmonii Narodowej.
W 1961 roku przeniósł się do Bydgoszczy i zorganizował tam zespół muzyki dawnej Capella Bydgostiensis pro Musica Antiqua. W latach 1966–1968 był wykładowcą PWSM w Gdańsku. W 1970 roku powrócił do Krakowa, zakładając orkiestrę Capella Cracoviensis. Koncertował z nią (1970–2008) w kraju i za granicą: w Europie, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Chinach, Japonii, Korei Pd. i na Tajwanie oraz w Watykanie.

Brał udział w wielu festiwalach muzycznych w kraju i za granicą. Dokonał licznych nagrań płytowych, przede wszystkim dawnej muzyki polskiej, m.in. cykli Musica Antiqua Polonica, Początki polifonii, a także Kolędy polskie i Pieśni wielkopostne. Wykonywał też dzieła kompozytorów współczesnych (m.in. Strawińskiego, Pendereckiego, Panufnika, Palestra), z których wiele było mu dedykowanych. Dokonał licznych nagrań telewizyjnych do cykli popularyzatorskich i edukacyjnych. Jest dwukrotnym laureatem nagrody Fryderyk. Został wyróżniony także nagrodą Orphée d’Or L’Académie du Disque Lyrique za nagranie cyklu Offertoria i Communiones M. Zieleńskiego.

W 1975 roku założył i sprawował kierownictwo artystyczne (do 1991 roku) Starosądeckiego Festiwalu Muzyki Dawnej. W 1976 roku zorganizował i zaprojektował festiwal Muzyka w Starym Krakowie, szefując mu do dnia dzisiejszego. Jest także współorganizatorem festiwalu Muzyka w Starym Lwowie. W 1982 roku przywołał działalność i twórczość kompozytorską historycznego zespołu Capella Rorantistarum, powołanego w 1540 roku przez Króla Zygmunta I Starego. Obecnie zespół ten działa pod nazwą Królewscy Rorantyści. Stanisław Gałoński powołał też przy Fundacji Capella Cracoviensis zespół wokalny Collegium Zieleński, dla popularyzacji twórczości tego genialnego kompozytora polskiego baroku.

Jest laureatem Nagród Miasta Krakowa, Wojewody Krakowskiego, odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, orderem Pro Ecclesia et Pontifice, Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, Brązowym Medalem Cracoviae Merenti, medalami za zasługi dla Bydgoszczy, Starego Sącza, Wrocławia, Filharmonii Krakowskiej, medalem Piwnicy pod Baranami, Nagrodą Allianz. Jest honorowym obywatelem miasta Stary Sącz.

Jest założycielem i fundatorem Fundacji Capella Cracoviensis, powołanej dla stworzenia siedziby i realizowania szeroko zakrojonych celów artystycznych Capelli Cracoviensis oraz doprowadzenia do budowy w Krakowie nowoczesnej sali koncertowej, służącej życiu muzycznemu miasta.